به گزارش باز باران نیوز، شورای امنیت سازمان ملل متحد یکی از مهمترین ارگانهای این سازمان است که وظیفه اصلی آن حفظ صلح و امنیت بینالمللی است. این شورا در سال ۱۹۴۵ میلادی و پس از پایان جنگ جهانی دوم، با تشکیل سازمان ملل تأسیس شد و در منشور سازمان ملل بهوضوح جایگاه و وظایف آن مشخص شده است.
شورای امنیت دارای ۱۵ عضو است که شامل ۵ عضو دائم و ۱۰ عضو غیردائم میباشد. اعضای دائم شامل ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین هستند که از حق وتو برخوردارند؛ یعنی میتوانند هر قطعنامهای را صرفنظر از رأی اکثریت، بهتنهایی رد کنند. حق وتو اصلیترین ابزار قدرت در شورای امنیت است که صرفاً در اختیار پنج عضو دائم قرار دارد. این ویژگی باعث شده که بسیاری از تصمیمات شورای امنیت تحت تأثیر منافع این کشورها قرار گیرد و همین مسئله نیز بارها مورد انتقاد جامعه جهانی قرار گرفته است، بهویژه در مواردی که وتو مانع اقدامات فوری برای پایان دادن به بحرانهای انسانی شده است.
در کنار اعضای دائم، ۱۰ کشور بهعنوان اعضای غیردائم بهمدت دو سال انتخاب میشوند. انتخاب این کشورها بر اساس سهمیهبندی منطقهای صورت میگیرد تا توازن جغرافیایی و سیاسی حفظ شود. هر سال، پنج کشور جدید جایگزین پنج کشور قبلی میشوند. بر اساس تصویر منتشرشده، کشورهای الجزایر، کره جنوبی، سیرالئون، سلوونی و گویان اعضای غیردائم جدیدی هستند که برای دوره ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵ به عضویت شورای امنیت درآمدهاند. این کشورها از مناطق آفریقا، آسیا-اقیانوسیه، آمریکای لاتین و اروپای شرقی انتخاب شدهاند.
در کنار اعضای جدید، کشورهای امارات، اکوادور، ژاپن، مالت و سوئیس نیز همچنان در شورای امنیت حضور دارند و دوره آنها تا پایان سال ۲۰۲۴ ادامه دارد. این ترکیب گویای تلاش سازمان ملل برای حضور کشورهایی از فرهنگها و جغرافیاهای متفاوت در روند تصمیمسازیهای جهانی است. اعضای غیردائم شورای امنیت توسط مجمع عمومی سازمان ملل با رأی اکثریت انتخاب میشوند. معیارهایی چون مشارکت در صلح جهانی، توان دیپلماتیک، اعتبار بینالمللی و توازن منطقهای از جمله فاکتورهای مهم در انتخاب این کشورها هستند. کشورهای غیردائم نمیتوانند بلافاصله پس از پایان دورهشان دوباره انتخاب شوند.
گرچه اعضای غیردائم فاقد حق وتو هستند، اما رأی آنها در تصویب قطعنامهها حیاتی است. برای تصویب یک قطعنامه در شورای امنیت، نیاز به ۹ رأی مثبت از مجموع ۱۵ رأی است، مشروط بر اینکه هیچیک از اعضای دائم رأی منفی (وتو) ندهند. این امر باعث شده که کشورهای غیردائم نیز بتوانند نقشی مهم ایفا کنند.
یکی از انتقادات اصلی به شورای امنیت، ترکیب ثابت و نابرابر آن است. بسیاری از کشورها، بهویژه از آفریقا، آمریکای لاتین و جنوب آسیا، خواهان اصلاح این ساختار و افزایش تعداد اعضای دائم یا لغو حق وتو هستند. با این حال، چنین اصلاحاتی نیازمند اجماع گسترده و تغییر منشور سازمان ملل است که تاکنون محقق نشده است.
آگاهی از ترکیب و عملکرد شورای امنیت برای تحلیل سیاست بینالملل و رویکرد کشورها نسبت به بحرانهای جهانی، بسیار مهم است. شهروندان، روزنامهنگاران و سیاستگذاران باید بدانند چه کشورهایی تصمیمگیرنده در پروندههایی نظیر جنگها، تحریمها و عملیاتهای صلح هستند، چراکه این تصمیمات میتوانند بر زندگی میلیونها انسان تأثیرگذار باشند.
انتهای پیام
دیدگاهتان را بنویسید