چهارشنبه‌سوری؛ جشن کهن، حوادث نوین
به گزارش بازباران نیوز، حضور اتباع خارجی، به‌ویژه مهاجران افغانستانی، در تهران همواره یکی از موضوعات مهم اجتماعی و اقتصادی بوده است. با توجه به تحولات اخیر و سیاست‌های جدید دولت ایران، وضعیت اقامتی و دسترسی این افراد به خدمات عمومی دستخوش تغییرات اساسی شده است. البته درکنار این موضوعات همیشه حضور اتباع در کلانشهری همچون تهران که خود درگیر آسیب های اجتماعی متعدد است معضلاتی را هم در حوزه آسیب های اجتماعی به همراه داشته که نگرانی هایی را همراه داشته است.
پس از تحولات سال ۱۴۰۰ در افغانستان، موج جدیدی از مهاجران افغان وارد ایران شد. بسیاری از این افراد به امید یافتن شرایط بهتر زندگی و کار، به شهرهای بزرگی مانند تهران مهاجرت کردند. اما این ورود گسترده چالش‌هایی را برای سیاست‌گذاران و مدیران شهری ایجاد کرد. اتباع در مدت حضور خود در ایران و به ویژه تهران حداقل های قانونی همچون عوارض خدمات شهری را نیز به صورت حداکثری پرداخت نمی کنند.
حال پس از دوره ای طولانی از حضور بدون ضابطه اتباع در کشورمان طبق اعلام مدیرکل اداره امور اتباع و مهاجرین وزارت کشور، دولت ایران در تلاش است تا حضور اتباع خارجی را قانونمند کند. یکی از اقدامات مهم در این راستا، سرشماری اتباع و تعیین تکلیف آن‌ها در شش گروه مشخص است که وضعیت اقامتی آن‌ها را مشخص می‌کند. البته باید توجه داشت که تابه حال بارها طرح هایی برای ساماندهی اتباع در کشور تدوین و حتی اجرایی شده اما در مراحل اولیه متوقف شده و تا به انتها نرسیده است.
در چارچوب سیاست‌های جدید، تنها افرادی که در یکی از گروه‌های تعیین‌شده قرار می‌گیرند، اجازه اقامت در ایران را خواهند داشت. سایر اتباع باید نسبت به خروج از کشور باید اقدام کنند یا شرایط خود را برای دریافت مدارک قانونی تطبیق دهند. از ابتدای فروردین ۱۴۰۴، اتباعی که مدارک قانونی ندارند، از خدمات آموزشی، بهداشتی، درمانی، معاملات ملکی و سایر امکانات شهری محروم خواهند شد. این سیاست می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی هزاران مهاجر ساکن تهران داشته باشد و باید دید که آیا قطع خدماتی همچون خدمات درمانی برای اتباع امکان پذیر است و از آن بالاتر برای کشور هزینه های دوچندان و معضلات و مشکلات بیشتر به همراه ندارد؟
اعلام ۶ گروه اتباع افغانستانی مجاز که می توانند در ایران بمانند
یکی از نگرانی‌های اصلی در مورد اجرای این سیاست‌ها، وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان اتباع است. طبق دستور جدید، دانش‌آموزان از سال آینده فقط در صورتی می‌توانند ادامه تحصیل دهند که دارای پاسپورت معتبر یا کارت آمایش باشند. بسیاری از اتباع افغانستانی در تهران در بخش‌های ساختمانی، خدماتی و کارگری مشغول به کار هستند. تعیین تکلیف وضعیت اقامتی این افراد می‌تواند تأثیر مستقیمی بر بازار کار و شرایط اقتصادی آن‌ها داشته باشد.
سیاست‌های جدید دولت ایران درباره اتباع، واکنش‌هایی از سوی نهادهای حقوق بشری و سازمان‌های بین‌المللی به دنبال داشته است. برخی از این سازمان‌ها بر لزوم حمایت از مهاجران و جلوگیری از نقض حقوق انسانی آن‌ها تأکید دارند البته باید به این نکته توجه داشت که سالهاست ایران اسلامی باوجود تحریم های ظالمانه و درگیری با مشکلات اقتصادی و… پذیرای خوبی برای اتباع بوده است. دولت ایران اعلام کرده است که اتباع افغانستانی می‌توانند با دریافت گذرنامه معتبر از کشورشان خارج شوند و سپس با ویزای قانونی وارد ایران شوند. این اقدام در راستای همکاری‌های ایران و افغانستان برای ساماندهی وضعیت مهاجران انجام می‌شود.
ادامه تحصیل دانش‌آموزان و دانشجویان اتباع از ۱۴۰۴ منوط به اخذ مدرک اقامتی معتبر
با اجرای این سیاست‌ها، پیش‌بینی می‌شود که حضور اتباع خارجی در تهران کاهش یابد و تنها کسانی که شرایط اقامتی قانونی دارند، بتوانند در این شهر سکونت کنند. این مسئله می‌تواند موجب تغییراتی در ترکیب جمعیتی و نیروی کار شهر تهران شود. در کنار اجرای قوانین جدید، چالش‌های انسانی و اجتماعی نیز وجود دارند. خانواده‌هایی که به دلیل نداشتن مدارک قانونی با خطر اخراج مواجه هستند، با مشکلات روحی و اقتصادی شدیدی روبه‌رو خواهند شد.
سیاست‌های جدید دولت ایران برای قانونمند کردن حضور اتباع خارجی، تغییرات عمده‌ای در زندگی مهاجران ساکن تهران ایجاد کرده است. در حالی که این اقدامات به نظم‌بخشی حضور اتباع کمک می‌کند، نگرانی‌هایی در مورد تأثیرات اجتماعی و اقتصادی آن وجود دارد. نحوه اجرای این سیاست‌ها و راهکارهای حمایتی می‌تواند تعیین‌کننده تأثیرات آن بر جامعه مهاجران و شهر تهران باشد ولی به همه این موارد باید مشکلات اقتصادی ایران ناشی از اعمال تحریم های ظالمانه را نیز اضافه کرد.
انتهای پیام
دیدگاهتان را بنویسید